Zebra's in botsauto's en zonnebadende garnalen: een interview met Vera Bertens

Vera's werk kennen wij inmiddels al járen, ik kan me eigenlijk geen tijd herinneren zonder Vera's Franje Design feestwereld om even in te verdwalen. Want dat is wat Vera doet, met haar geweldige fantasie en tekentalent creëert ze een plek waar je nooit meer weg wilt. Het is er vriendelijk, retro, roze -maar niet tuttig-, glitter, veel glitter en humor - dat is kenmerkend voor het werk van Franje Design. Voor Happlify schreef Vera inmiddels verschillende inspirerende blogartikelen en daar vind je ook veel leuke gratis downloads van haar hand.

Benieuwd? We stelden Vera een aantal vragen, want onlangs bleek haar onderneming alweer 15 jaar (!) te bestaan, en als je haar nog niet kent, dan wordt dat hoog tijd! Lees je mee?

Vijftien jaar Franje Design! Gefeliciteerd! Wat betekent deze mijlpaal voor jou persoonlijk en als ondernemer?

Dankjewel! Het lijkt heel wat zo, he? De tijd is echt voorbij gevlogen en voor je het weet mag je jezelf al vijftien jaar ‘ondernemer’ noemen. Ik zet dat woord tussen aanhalingstekens, omdat ik mezelf eigenlijk niet per se als ondernemer zie. Ik ben voornamelijk een maker die de ondernemerstaken (die ik een stuk minder leuk vind dan het maken ansich) er gewoon bij heeft gekregen, haha. Om eerlijk te zijn maak ik weinig onderscheid tussen ‘mij als ondernemer’ en ‘mij persoonlijk’. Wat ik doe is zo nauw verbonden met wie ik ben, dat ik dat niet los van elkaar kan zien. Vijftien jaar ondernemerschap is voor mij een mijlpaal omdat ik me realiseer hoeveel geluk ik heb dat ik iedere dag mag doen wat ik leuk vind en ook omdat het een dagelijkse bevestiging is dat ik blijkbaar iets goed doe; anders bestond mijn bedrijf natuurlijk al lang niet meer. 

Je gaf aan dat de bank je aan deze mijlpaal herinnerde. Hoe vier je doorgaans je successen, groot of klein?

Te bescheiden, eigenlijk. Ik denk dat het ondernemer-eigen is, maar als ik voor mezelf spreek ben ik vaak bij het bereiken van een ‘succes’ alweer bezig met het toewerken naar het volgende. Natuurlijk eten we weleens een taartje of proosten we op een mijlpaal, maar echt even stilstaan en terugkijken doe ik eigenlijk niet. Wat ik wel doe, is grote projecten afsluiten met een klein kunstwerkje als aandenken. In mijn studio heb ik een gallery wall ingericht met allerlei moois van andere makers die ik bewonder. Iedere keer als ik een groot project afrond trakteer ik mezelf op een werkje van een andere kunstenaar. Zo heb ik aan ieder afgerond project een mooi aandenken.

Je bent tijdens je studie gestart met Franje Design. Hoe heeft je werk zich sindsdien ontwikkeld?

Mijn werk ontwikkelt zich eigenlijk constant. Als ik kijk naar het werk dat ik maakte tijdens mijn kunstacademietijd, dan is dat zo anders dan mijn illustraties van nu. En ergens is dat maar goed ook; dat betekent dat je blijft doorgroeien. In het begin van mijn loopbaan als illustrator was ik nog wat voorzichtig met het daadwerkelijke tekenen. Ik kreeg ooit op de middelbare school te horen dat ik daar niet echt in uitblonk, dus ik had ook nooit verwacht dat ik op een dag illustrator zou worden. Op de kunstacademie leerde ik dat illustreren veel meer is dan tekenen alleen en daardoor kon ik het ‘niet kunnen tekenen’ juist loslaten. Ik werkte toen voornamelijk met collagetechnieken; in mijn webshop zijn nog steeds kaarten te koop uit die begindagen van mijn loopbaan.

Die collagetechniek is in zekere zin altijd in mijn werk blijven hangen, al werk ik nu meer met 3D-objecten die ik combineer met mijn eigen illustraties. Zo bouw ik sets met geprinte characters en echte objecten, die ik vervolgens weer fotografeer tot een plat beeld.

Doordat ik de afgelopen jaren stug heb doorgetekend heb ik het gevoel dat ik dat niet kan enigszins kunnen afschudden, al vind ik het daadwerkelijk lijnen op (digitaal) papier zetten nog steeds een van de moeilijkste dingen om te doen. Daar staat tegenover dat als ik dan iets maak waar ik tevreden over ben, het gevoel van voldoening extra groot is. 

Je werk als illustrator is heel veelzijdig. Waar haal je doorgaans je inspiratie vandaan?

Wist ik het maar, haha! Natuurlijk heb ik zo mijn manieren om een beetje in de flow te komen als het creatieve proces een beetje tegenzit, maar de echte golven van inspiratie (zoals ik die ervaar, althans) komen op de meest onverwachte momenten. Soms krijg ik ideeën voor illustraties tijdens een wandeling of onder de douche; juist wanneer ik in mijn hoofd niet bezig ben met een creatief proces. Maar inspiratie kan voor mij ook in de kleinste dingen zitten; een bepaalde kleur die ik ergens zie, een zin uit een songtekst. Het hoeft niet altijd iets groots te zijn om het mee op te wekken zoals een vakantie of een museumbezoek. Juist de kleine alledaagse dingen kunnen voor die vonk zorgen die een nieuw project ontvlamt.

Als je terugkijkt op de afgelopen 15 jaar, wat zijn dan de momenten waar je het meest trots op bent?

Dat zijn natuurlijk de grootse momenten; wanneer ik bijvoorbeeld een boek krijg thuisgestuurd dat ik heb geïllustreerd. Dat je zo’n boek dan voor het eerst echt kunt vasthouden en je naam op het omslag ziet staan, dat is en blijft onwerkelijk. Maar ik ben ook (en misschien wel het meest) trots op het grote plaatje: dat ik al vijftien jaar alle ballen die bij het ondernemerschap horen in de lucht kan houden. Ik ben natuurlijk in de eerste plaats een maker, maar zonder alle bijkomende ondernemerstaken (administratie, marketing, acquisitie, klantenservice en wat al niet meer) uit te voeren, kan een onderneming niet blijven bestaan. Blijkbaar lukt het me, ondanks dat ik al die bijkomende taken niet altijd even makkelijk vind, aardig om de boel draaiende te houden. Daar ben ik wel trots op. 

Lees en kijk ook 👉 Video interview met Vera Bertens van Franje Design

Wat is het meest unieke project waar je aan hebt gewerkt?

In zekere zin is ieder project waar ik aan werk uniek; alles wat ik maak in opdracht is maatwerk en vraagt om een eigen plan van aanpak. Een project dat echt uniek was in zijn soort, was de vormgeving voor mijn eigen bruiloft zes jaar geleden. Daar ben ik all-out gegaan met een totaalconcept. Ik ontwierp natuurlijk de uitnodigingen en ‘gebruikelijke’ stationery, maar ook de servetten, de backdrop voor onze trouwceremonie, een goodiebag en handgeschreven kaartjes met persoonlijke boodschappen van waardering voor al onze gasten. Ik vind het supertof om op die manier een totaalconcept neer te zetten; het was aan de ene kant behoorlijk buiten mijn comfort zone, maar aan de andere kant bracht het ook alle aspecten van mijn werk en creatieve kunnen samen; dat was heel bijzonder. 

Wat zijn volgens jou de grootste lessen die je hebt geleerd als ondernemer in de creatieve sector?

Dat je een grote dosis doorzettingsvermogen nodig hebt en dat je dichtbij jezelf moet blijven. Dr. Seuss zei ooit “There is no one alive that is youer than you" en dat is een motto waar ik vaak aan denk. De illustratiemarkt is compleet verzadigd en ook nog eens trendgevoelig. Ik ben van mening dat daarin meegaan (in bijvoorbeeld bepaalde trendy tekenstijlen) alleen kortstondig voor succes zorgt; niets is immers zo veranderlijk en tijdelijk als een trend. Als je bij jezelf blijft en steady bent in wat je maakt, dan wordt de kwaliteit van je werk alleen maar beter. Gooi nog een aardige dosis doorzettingsvermogen in de mix en op een gegeven moment (al kan het voelen alsof het een eeuwigheid duurt) gaat de bal wel rollen. Blijf in jezelf en je werk geloven, ook als het (even) tegenzit. 

Wat vind je het leukste aan het runnen van je eigen bedrijf en wat vind je het uitdagendst?

Het leukste vind ik dat ik heel veel zelf mag bepalen en alle vrijheid heb om mijn tijd en werkzaamheden in te delen zoals ik dat wil. En ondanks dat ik werk in opdracht maak en uiteraard aan de wensen van opdrachtgevers moet en wil voldoen, heb ik niet het gevoel dat ik aan iemand verantwoording hoef af te leggen. Het meest uitdagend vind ik de werk-privé balans. Ik vind alles leuk en ik heb moeite met nee zeggen, dus ik ben heel goed geworden in veel hooi op mijn vork nemen. Als ondernemer sta je eigenlijk altijd wel een beetje ‘aan’; ook tijdens vakantie ga ik niet volledig offline. Want net in die periode kan die droomopdracht binnenkomen en als ik dan drie weken niet reageer, gaat die misschien wel aan mijn neus voorbij. Daarnaast zit mijn bedijf iedere seconde dat ik wakker ben in mijn hoofd; ik ben er constant mee bezig. Het is een extra ledemaat geworden dat ik niet meer kan en wil wegdenken, maar dat ook meegaat op alle privé-uitjes. 

Je werk voor merken zoals HEMA en je eigen projecten zoals confettikaarten zijn heel verschillend. Hoe houd je balans tussen commerciële opdrachten en je eigen creatieve vrijheid?

Ik probeer die balans zo goed mogelijk te bewaken door één dag in de week te reserveren voor ‘eigen werk’. Dit kan bijvoorbeeld het uitwerken van een nieuwe ansichtkaartencollectie voor mijn webshop zijn. Dit lukt in de praktijk niet altijd; werk in opdracht krijgt toch vaak voorrang (dat is uiteraard ook een financiële kwestie), waardoor die ene dag ‘vrij werken’ tijdelijk in het gedrang komt. Dat is niet erg, maar ik merk wel dat ik op een gegeven moment die tijd om iets voor mezelf te doen echt ga missen. Dus als de grote golf van drukte (het is binnen mijn bedrijf altijd hollen of stilstaan) weer voorbij is, bouw ik zo snel mogelijk die ‘franje design dag’ weer in mijn planning in.

Wat mogen we in de komende jaren verwachten van Franje Design? Heb je nog dromen of doelen die je wil bereiken?

Hopelijk mag ik nog vele jaren volop mooie dingen maken. Een ultieme droom is het uitbrengen van een eigen kinderboek, waarin niet alleen de illustraties van mij zijn, maar ook het hele verhaal. Hier ben ik al een aantal jaren mondjesmaat mee bezig en er komt steeds van alles tussen dat op dat moment urgent(er) is, maar ik houd de hoop dat het er op een dag ook echt komt. Ook lijkt het me leuk eens iets te doen wat ik nog nooit heb gedaan, zoals het maken van illustraties voor op (kinder)kleding bijvoorbeeld. Verder droom ik graag groot, dus ik heb allerlei zaken op mijn bucketlist staan die ik niet hardop durf uit te spreken. De toekomst zal uitwijzen of dat die ooit werkelijkheid zullen worden. Meer zien? Ga naar: www.franjedesign.nl

Volg Vera Bertens ook op Instagram!